มัคคุเทศก์ กับ หัวหน้าทัวร์ แตกต่างกันอย่างไร? (Beeline Academy)

โพสต์นี่เป็นอีกหนึ่งบทความเก่าอยู่ในซีรี่ย์ Beeline Academy โรงเรียนฝึกอบรมหัวหน้าทัวร์ ที่เขียนสมัยทำงานเป็น Marketing Communication Manager ที่บริษัทบีไลน์ทัวร์ Beeline Tours & Travel หัวข้อนี้เกิดจากข้อสังเกตว่า คนทั่วไปนอกวงการทัวร์มักจะไม่ทราบว่าจริงๆแล้วงานของมัคคุเทศก์ กับ หัวหน้าทัวร์แตกต่างกันอย่างไรจึงเขียนโพสต์นี้ขึ้นมาเพื่ออธิบาย และโปรโมทคอร์สของ Beeline Academy

ปล.​ เหตุผลที่ใช้ "ครับ" อยู่ตอนท้าย ไม่ต้องตกใจไปนะ

. . .

คนส่วนใหญ่มักจะเข้าใจผิดครับ ว่า มัคคุเทศก์ (ไกด์) กับ หัวหน้าทัวร์ (ทัวร์หลีดเดอร์) นั้น มีหน้าที่ที่เหมือนกัน แต่จริงๆแล้วค่อนข้างแตกต่างครับ เราลองมาดูกันเลยดีกว่าว่าความแตกต่างมีอะไรบ้าง...

มัคคุเทศก์ หรือ ไกด์ หมายถึง ไกด์ท้องถิ่น (Local Guide) ที่พานักท่องเที่ยวไปยังสถานที่ต่างๆ โดยมีหน้าที่อธิบายประวัติศาสตร์ และวัฒนธรรม งานของมัคคุเทศก์จะแบ่งเป็น 2 ประเภทคือ (1) Inbound หมายถึง การนำนักท่องเที่ยวต่างชาติเที่ยวในประเทศไทย เพราะฉะนั้นไกด์ Inbound มักจะต้องพูดได้หลายภาษา และ (2) Domestic หมายถึง การนำนักท่องเที่ยวชาวไทยเที่ยวในประเทศไทยครับ

ไกด์ประเภทนี้ไม่ได้มีแต่ในประเทศไทยนะครับ ที่ต่างประเทศก็มีเหมือนกัน ถ้าใครเคยไปเที่ยวต่างประเทศน่าจะเคยได้ใช้บริการอยู่บ้างครับ

ตามกฏหมายของประเทศไทย คนที่จะทำหน้าที่เป็นมัคคุเทศก์อาชีพได้ จะต้องมีสัญชาติไทย และจะต้องมีบัตรที่ออกโดยกรมการท่องเที่ยวเท่านั้นครับ แต่ปัจจุบันมักจะมีปัญหาเรื่องไกด์เถื่อนกันเยอะ หรือบางทีก็จะมีชาวต่างชาติมาฉวยโอกาสรับงานเป็นมัคคุเทศก์มากมายครับ ทางกรมการท่องเที่ยวจึงมีการ จับ และปรับ ไกด์เถื่อนอย่างเข้มงวดครับ

ส่วน หัวหน้าทัวร์ ผู้นำเที่ยว หรือ ทัวร์หลีดเดอร์ (Tour Leader) หมายถึง ผู้นำเที่ยวครับ มีหน้าที่พาชาวไทยไปต่างประเทศ (Outbound) และจะดูแลลูกทัวร์ตั้งแต่เริ่มที่สนามบินในประเทศไทยจนจบทริปกลับมาเลยครับ หัวหน้าทัวร์ยังมีหน้าที่เป็นล่ามและผู้ประสานงานกับมัคคุเทศก์ท้องถิ่น ในกรณีที่มัคคุเทศก์ไม่สามารถสื่อสารภาษาไทยได้ ส่วนใหญ่จะสื่อสารกันโดยใช้ภาษาอังกฤษเป็นหลัก จะไม่เหมือนมัคคุเทศก์ที่ต้องพูดได้หลายภาษา ส่วนกรณีที่ไม่มีไกด์ท้องถิ่น หัวหน้าทัวร์จะต้องทำหน้าที่อธิบายประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมด้วยตัวเองครับ แถมหัวหน้าทัวร์ยังมีหน้าที่จัดการให้โปรแกรมเที่ยวทุกอย่างครบราบรื่น และยังมีหน้าที่บริการจัดการเรื่องต่างๆให้แก่ลูกทัวร์ด้วยครับ

จริงอยู่ที่ตามกฏหมายประเทศไทยถึงจะมีกฏว่าหัวหน้าทัวร์จะต้องมีบัตรผู้นำเที่ยว แต่ตามความเป็นจริงบริษัททัวร์ Outbound ส่วนใหญ่ที่ว่าจ้างก็ไม่ได้สนใจเรื่องบัตรครับ ส่วนมากจะดูที่ประสบการณ์การทำงานมากกว่าว่าเคยบินเส้นไหนมาบ้าง และเคยบินให้บริษัทไหนมา และ ผลตอบรับจากลูกค้าเป็นอย่างไรมากกว่าครับ

ช่วงที่ผ่านมาโชคดีมีโอกาสได้พูดคุยกับรุ่นพี่ คุณเล็ก ภานุวัตร หัวหน้าทัวร์ระดับแนวหน้าของประเทศไทย จึงได้คุยกันถึงจุดเริ่มต้นของการเป็นหัวหน้าทัวร์ ของหัวหน้าทัวร์มากความสามารถคนนี้ครับ

“เริ่มแรกเลยจริงๆพี่ตั้งใจอยากจะเป็นมัคคุเทศก์… แรงบันดาลใจของพี่ที่ทำให้สนใจ และอยากทำอาชีพมัคคุเทศก์นั้น เริ่มจากตอนที่พี่เรียนอยู่มัธยมเพราะโรงเรียนตั้งอยู่บริเวณวัดที่มีพระพุทธรูปทองคำแท้ที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทย จึงมีนักท่องเที่ยวต่างมาเยี่ยมชมมากมายทุกวัน เลยทำให้พี่ได้เห็นภาพไกด์นำชมสถานที่บรรยายให้ความรู้เกี่ยวกับสถานที่ จึงให้รู้สึกว่าเป็นอาชีพที่น่าสนุก และน่าสนใจ ในตอนนั้นรู้สึกว่าการบรรยายประวัติความเป็นมาของสถานที่ให้นักท่องเที่ยวฟังเป็นเรื่องที่น่าภาคภูมิในสมบัติของแผ่นดิน จึงทำให้เกิดเป็นแรงบันดาลใจที่ทำให้ชอบอาชีพมัคคุเทศก์”

“เมื่อจบปริญญาตรีก็เริ่มงานด้านการตลาด แต่ทำงานไปได้เพียงปีกว่าก็เริ่มรู้สึกไม่ชอบงานที่ต้องอยู่กับเอกสารมากมาย จึงเบนเข็มชีวิตตัวเองมาด้านการท่องเที่ยวโดยเข้ารับการฝึกอบรมมักคุเทศก์ที่มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ หลังจากจบหลักสูตรก็ไปฝึกงานด้านมัคคุเทศก์ Inbound แต่ในที่สุดก็ไม่ได้ทำไกด์ในประเทศ เพราะตัวเองหันมาสนใจอาชีพหัวหน้าทัวร์มากกว่า ดูน่าจะเป็นงานที่น่าสนุกและท้าทายยิ่งกว่า

การได้มีโอกาสเดินทางไปต่างประเทศ ท่องไปในโลกกว้าง ได้รู้ได้เห็นในสิ่งแปลกใหม่จากสถานที่ท่องเที่ยวต่างๆ และได้เรียนรู้ประสบการณ์ชีวิตที่มีค่ามากมาย ที่ยากจะหาได้จากสายงานอาชีพอื่น”

#BeelineAcademy ฝึกอบรมหัวหน้าทัวร์
สนใจคอร์สเรียน ฝากชื่อ เบอร์โทร และอีเมล์ไว้ที่ Inbox ได้เลยครับ

. . .

เมื่อปี 2016 แพมตั้งใจก่อตั้ง Beeline Academy โรงเรียนอบรมหัวหน้าทัวร์ ขึ้นมาเพื่อเป็นการพัฒนาบุคลากรทางด้านการท่องเที่ยว และเฟ้นหาหัวหน้าทัวร์หน้าใหม่เข้ามาร่วมงานกับบริษัทบีไลน์ทัวร์ Beeline Tours & Travel และบริษัทอื่นๆที่ต้องการ เพราะบริษัททัวร์จำนวนมากประสบปัญหาขาดแคลนหัวหน้าทัวร์ในช่วงฤดูการท่องเที่ยวอย่างสงกรานต์ ทำให้เกิดการจ้างงานหัวหน้าทัวร์ที่ไม่มีคุณภาพส่งผลให้ลูกค้าไม่พึงพอใจในความสามารถ และการบริหารของหัวหน้าทัวร์ที่ไม่ได้มาตรฐานเหล่านี้เป็นจำนวนมาก

จากประสบการณ์ต้องบอกเลยว่าการที่หัวหน้าทัวร์มีบัตรผู้นำเที่ยวออกให้โดนการท่องเที่ยวนั้นไม่ได้แปลว่าเขาสามารถนำทัวร์ได้ดี เพราะหลักสูตร และการทดสอบไม่ได้เน้นสอนให้เขาเป็นหัวหน้าทัวร์ outbound (พานักท่องเที่ยวไทยไปต่างประเทศ) แต่เน้นให้เขาทำ inbound (พานักท่องเที่ยวต่างชาติเที่ยวประเทศไทย) มากกว่าซึ่งเราจะเรียกไกด์ประเภทนี้ว่ามัคคุเทศก์ไม่ใช่หัวหน้าทัวร์ แพมเลยใช้ช่องว่างตรงนี้ลองเปิดหลักสูตรชื่อว่า Tour Leader 1, Tour Leader 2 และ Tour Leader Private Class ขึ้นมา ผลตอบรับเป็นที่น่าพอใจมากทั้งคนสมัครเรียน หัวหน้าทัวร์มืออาชีพที่เห็นด้วยกับแนวทางการ และวิสัยทัศน์ของโรงเรียนทำให้มีหัวหน้าทัวร์เก่งๆอยากมาร่วมงานกับ Beeline มากขึ้น และนี่เป็นหนึ่งในบทความที่แพมเขียนขึ้นมาเป็นการโปรโมทโรงเรียนในช่วงนั้น เดี๋ยวจะทยอยเอามาลงเรื่อยๆ อย่าตกใจถ้าใช้ "ครับ" เพราะเป็น strategic decision เพื่อให้เกิด character และอารมณ์ของแบรนด์ที่แตกต่าง...

. . .

ตัวอย่างโพสต์จริงใน Facebook เมื่อปี 2016 คลิ๊กลิงค์

Photo by Muhammad Syahroyni from Pexels